Samochody elektryczne (EV z ang. Electric Vehicles) zyskują na popularności, jako przyszłość motoryzacji. Zarówno z perspektywy ekologicznej, jak i ekonomicznej. W obliczu rosnących wymagań dotyczących ochrony środowiska, zmniejszenia emisji CO₂ oraz globalnych dążeń do neutralności klimatycznej, samochody elektryczne stanowią kluczowy element zrównoważonego transportu. Właściwie chyba już wszystkie państwa na świecie w jakiś sposób wpisują swoje działania w ten aspekt. Aby świat stał się bezpieczniejszy, czystszy i bardziej ekologiczny. Choć przyznać trzeba, że na razie działania te, nie do końca osiągają zamierzone cele.
W tym artykule przeanalizujemy, dlaczego EV mają przewagę nad tradycyjnymi pojazdami spalinowymi. Przedstawimy ich ekologiczne zalety oraz udowodnimy, że przesiadka na pojazdy elektryczne to konieczność, którą warto realizować jak najszybciej.
Kluczowe przewagi samochodów elektrycznych nad spalinowymi
1. Niższe emisje CO₂ w trakcie eksploatacji
Samochody elektryczne podczas użytkowania nie emitują dwutlenku węgla ani innych szkodliwych substancji do atmosfery. W przeciwieństwie do pojazdów spalinowych, które spalając paliwo (benzynę lub olej napędowy), generują znaczne ilości CO₂, NOₓ, węglowodory, aldehydy, tlenki węgla, sadze, tlenki siarki, pyły stałe, a także metale ciężkie.
Zaś pojazdy elektryczne napędzane są energią elektryczną, co eliminuje emisję spalin bezpośrednio z pojazdu. Czyli, krótko mówiąc, nie emitują one zupełnie niczego podczas jazdy czy stania w korku.
Przykład:
Według danych Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), przeciętny samochód spalinowy emituje około 120-150 g CO₂ na kilometr. Z kolei samochód elektryczny, nawet przy zasilaniu z mieszanej sieci energetycznej, emituje średnio od 50 do 70 g CO₂ na kilometr. Przy uwzględnieniu emisji związanych z produkcją energii. Oznacza to redukcję emisji o około 50-60%. W krajach, gdzie energia elektryczna pochodzi w dużej mierze z odnawialnych źródeł, jak Norwegia (98% zielonej energii), emisje te mogą być niemal zerowe.
2. Lepsza efektywność energetyczna
Silniki elektryczne mają dużo wyższą sprawność energetyczną niż silniki spalinowe. Średnia sprawność energetyczna silnika elektrycznego wynosi około 85-90%, podczas gdy dla silnika spalinowego jest to jedynie 25-30%. Oznacza to, że znacznie większa część dostarczonej energii w przypadku pojazdów elektrycznych, jest wykorzystywana na napędzanie pojazdu. Nie jest ona tracona w postaci ciepła, tak jak ma to miejsce w przypadku aut spalinowych.
Przykład:
Typowy silnik spalinowy traci dużą ilość energii na chłodzenie oraz tarcie mechaniczne. W efekcie z jednego litra paliwa jedynie niewielka część energii zamienia się w ruch pojazdu. W przypadku EV, większość energii elektrycznej zamienia się w ruch, co sprawia, że są one znacznie bardziej wydajne.
3. Niższe koszty eksploatacji
Samochody elektryczne mają znacznie prostszą budowę mechaniczną w porównaniu z pojazdami spalinowymi. W silniku elektrycznym jest znacznie mniej ruchomych części, co zmniejsza ryzyko awarii i potrzebę serwisowania. Brak silnika spalinowego oznacza także brak konieczności wymiany oleju, filtrów powietrza, świec zapłonowych czy układów wydechowych. Co znacznie obniża koszty eksploatacyjne. Zaskakującym aspektem jest tu układ hamulcowy. Znane są przypadki pierwszej wymiany klocków oraz tarcz hamulcowych, po przejechaniu nawet 250 czy 300 tysięcy kilometrów. Takie cuda tylko w elektrykach.
Przykład:
Badania przeprowadzone przez firmę ADAC w Niemczech wykazały, że koszty eksploatacji pojazdów elektrycznych mogą być nawet o 50% niższe. Jeśli porównamy je z samochodami spalinowymi. Zwłaszcza jeśli energia elektryczna pochodzi z odnawialnych źródeł.
4. Cisza i komfort jazdy
Samochody elektryczne oferują cichszą i bardziej płynną jazdę, ponieważ silniki elektryczne pracują niemal bezgłośnie. Brak wibracji i hałasu, charakterystycznych dla silników spalinowych, znacząco podnosi komfort użytkowania EV, zwłaszcza w warunkach miejskich.
Ten, kto jeździł elektrykami w długich trasach na pewno docenia ich zaletę jaką jest cisza podczas jazdy. Może nam przeszkadzać jedynie szum wiatru, który opływa auto, i szum opon toczących się po asfalcie. Inne odgłosy właściwie nie występują w przypadku aut na prąd.
5. Odzyskiwanie energii podczas hamowania
Samochody elektryczne wykorzystują technologię rekuperacji, która pozwala na odzyskiwanie części energii kinetycznej podczas hamowania i przekształcanie jej na energię elektryczną. Tego typu systemy mogą zwiększać efektywność energetyczną pojazdu, co dodatkowo poprawia zasięg i zmniejsza zużycie energii.
Jazda w opcji „one-pedal” lub jak to się nazywa w niektórych markach (Hyundai, Kia, Nissan), „e-pedal”, oznacza nic innego, jak wykorzystywanie do jazdy samochodem, tylko pedału przyśpieszenia. Niczego więcej. Z powodu dużej rekuperacji, występującej w tej opcji jazdy, auto zatrzymuje się na światłach samo. Wystarczy tylko, że nasza stopa nie naciska pedału „gazu”. Rekuperacja spowalnia pojazd aż do całkowitego zatrzymania się. Kiedy chcemy ruszyć i jechać dalej po prostu wciskamy „gaz” i tyle. Proste i skuteczne.
6. Zrównoważony rozwój i integracja z energią odnawialną
Jedną z największych przewag samochodów elektrycznych jest możliwość zasilania ich energią pochodzącą z odnawialnych źródeł. Takich jak energia słoneczna, wiatrowa czy wodna. W miarę jak sieci energetyczne na całym świecie stają się bardziej “zielone”, emisje związane z ładowaniem pojazdów elektrycznych również maleją.
Pełny cykl życia: Analiza ekologiczna pojazdów elektrycznych i spalinowych
Ważnym elementem oceny ekologicznej samochodów jest analiza całego cyklu życia (LCA – Life Cycle Assessment). Obejmuje ona zarówno produkcję, użytkowanie, jak i utylizację pojazdu w momencie, kiedy nie nadaje się on już do normalnego użytkowania.
1. Produkcja: wyższy ślad węglowy na etapie produkcji EV
Na etapie produkcji samochody elektryczne mogą, choć nie muszą, generować wyższy ślad węglowy niż ich spalinowe odpowiedniki. Głównie ze względu na produkcję akumulatorów litowo-jonowych. Badania pokazują, że produkcja baterii, zwłaszcza w regionach o wysokim udziale energii kopalnej w miksie energetycznym, może generować znaczną ilość emisji CO₂.
Przykład:
Raport Międzynarodowej Agencji Energii (IEA) szacuje, że emisje związane z produkcją baterii mogą wynosić od 61 do 106 kg CO₂ na kWh pojemności baterii. Oznacza to, że akumulator o pojemności 75 kWh w Tesli Model 3 generuje na etapie produkcji od 4,5 do 8 ton CO₂.
Jednak mamy też drugą stronę medalu i to właśnie ona ratuje całą sytuację😊.
2. Użytkowanie: znacznie niższe emisje w trakcie eksploatacji
Pomimo wyższych emisji na etapie produkcji, samochody elektryczne rekompensują ten efekt na etapie użytkowania. Jak wspomniano wcześniej, pojazdy spalinowe emitują CO₂ przez cały okres eksploatacji, natomiast EV nie generują żadnych emisji w trakcie jazdy. Przy zasilaniu z “zielonej” energii, przewaga ta staje się jeszcze bardziej wyraźna.
Przykład:
Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Techniczny Eindhoven (TU Eindhoven) wykazało, że nawet przy obecnym miksie energetycznym w Europie samochód elektryczny ma o 50-70% niższy ślad węglowy w trakcie swojego cyklu życia. W porównaniu do samochodu spalinowego. W krajach takich jak Norwegia, gdzie energia pochodzi głównie z odnawialnych źródeł, różnica ta wynosi nawet 90%.
Utylizacja to złe słowo, powinno być: recykling baterii i materiałów
Pod koniec życia pojazdu, baterie samochodów elektrycznych mogą być poddane recyklingowi. Pozwala to na odzyskanie cennych surowców, takich jak lit, kobalt i nikiel. Z kolei tradycyjne pojazdy spalinowe nie oferują podobnych możliwości odzyskiwania surowców w takiej skali. Co czyni pojazdy elektryczne bardziej zrównoważonym rozwiązaniem również na etapie utylizacji.
Takie marki jak Tesla czy Volkswagen potrafią w procesie recyklingu odzyskać od 96 do prawie 100% surowców składających się na baterię litowo-jonową. Wszystkie te materiały są następnie separowane oraz ponownie wykorzystywane do budowy kolejnego akumulatora.
Po pierwsze pamiętajcie, że historie o bateriach, które będziemy wyrzucać do lasu, to mity i bzdury. Bateria średnio waży 450-650 kg. Aby ją wymontować z auta potrzebujemy specjalistycznego sprzętu. Nie grozi nam więc wyrzucenie baterii naszego EV do lasu, czy gdziekolwiek indziej. Jest to niewykonalne. Po drugie bateria jest zbyt drogocenna dla producenta aut EV, aby ją zutylizował czy wyrzucił. Zawiera mnóstwo drogich komponentów, których wykorzystanie znacząco obniży koszt powstania nowej, kolejnej baterii.
Konkluzja: Dlaczego powinniśmy przesiąść się na auta elektryczne jak najszybciej?
Elektryczne samochody oferują szereg przewag nad pojazdami spalinowymi. Od wyższej efektywności energetycznej, przez znacznie niższe emisje w trakcie eksploatacji, po mniejsze koszty eksploatacyjne. Choć ich produkcja, zwłaszcza baterii, generuje czasami wyższy ślad węglowy niż produkcja pojazdów spalinowych. Na przestrzeni całego cyklu życia, samochód elektryczny jest znacznie bardziej ekologiczny. Przewaga ta rośnie w miarę, jak energia elektryczna pochodzi coraz częściej z odnawialnych źródeł. Pozwala to na niemal zerowe emisje w trakcie użytkowania pojazdu.
Ekologiczne argumenty na rzecz szybkiej transformacji
- Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych: Szybka transformacja motoryzacji w kierunku elektryfikacji jest kluczowa w walce z globalnym ociepleniem. Pojazdy spalinowe odpowiadają za znaczną część emisji CO₂ na świecie. Szacuje się, że transport drogowy generuje około 16% globalnych emisji gazów cieplarnianych. Przejście na pojazdy elektryczne może radykalnie obniżyć te emisje, zwłaszcza w krajach z dobrze rozwiniętą infrastrukturą OZE.
- Poprawa jakości powietrza: Samochody spalinowe emitują nie tylko CO₂, ale także tlenki azotu (NOₓ) i cząstki stałe, które są głównymi czynnikami zanieczyszczenia powietrza w miastach, oraz powodem wielu chorób, w tym niektórych bardzo niebezpiecznych, szczególnie dla naszych dzieci.
W Polsce i wielu innych krajach Unii Europejskiej problem smogu i zanieczyszczeń jest szczególnie dotkliwy. Przejście na EV, które nie emitują tych substancji, może znacząco poprawić jakość powietrza i zdrowie mieszkańców.
Zmniejszenie zależności od paliw kopalnych – to jest bardzo ważne!
Elektryfikacja transportu zmniejsza zależność od ropy naftowej i gazu ziemnego. Są one nie tylko źródłem emisji, ale także stanowią strategiczne surowce, co prowadzi do geopolitycznych napięć i ryzyka niestabilnych cen paliw. Najlepszym przykładem jest lub chyba lepiej będzie powiedzieć była, zależność Europy od Rosji. No i dziś mamy to co mamy. Chaos i wojnę i to tuż za naszą wschodnią granicą. Jednak ten chaos odbił się negatywnie na całej Europie, niezależnie czy bliżej, czy dalej od konfliktu.
Ekonomiczne i społeczne korzyści z przejścia na pojazdy elektryczne
Oprócz korzyści ekologicznych, rozwój elektromobilności przynosi również wymierne korzyści ekonomiczne i społeczne:
• Nowe miejsca pracy: Rozwój sektora pojazdów elektrycznych stymuluje rozwój nowych branż, od produkcji baterii po rozwój infrastruktury ładowania. Kraje, które zainwestują w te technologie, mogą zyskać przewagę gospodarczą i stworzyć nowe miejsca pracy w sektorze zaawansowanych technologii.
• Zmniejszenie kosztów transportu: Dzięki niższym kosztom eksploatacji samochody elektryczne mogą w dłuższej perspektywie przynieść oszczędności zarówno konsumentom, jak i firmom, które zdecydują się na flotę EV. Niższe koszty serwisowania i eksploatacji sprawiają, że samochody elektryczne są bardziej opłacalne w użytkowaniu. Może Polska ze swoimi cenami na stacjach DC jeszcze do tego nie dojrzała, ale mam nadzieję, że tak się właśnie stanie.
• Inwestycje w infrastrukturę ładowania: Rozwój sieci stacji ładowania wspiera urbanizację i nowoczesną infrastrukturę miast. Państwa i samorządy, które zainwestują w infrastrukturę ładowania, będą mogły promować zrównoważony transport i stać się liderami innowacji technologicznych. Co może na dziś wydawać się trochę eko reklamą, jednak w końcu czy nie o to chodzi na koniec dnia? Aby być bardziej ekologicznym, czystszym, nie niszczyć miejsca, w którym żyjemy?
To, jaką pozostawimy Ziemię my, odbije się na warunkach życia naszych dzieci i wnuków. Zastanówmy się więc, zanim zaczniemy pokrzykiwać, że Zielony Ład to najgorsze nasze przekleństwo i narzucona polityczna wola. Fakt, politycy często postępują dziwnie i w sposób taki, jakby nie mieli do końca wiedzy na konkretny temat. Jednak dbanie o środowisko, leży chyba w naszym wspólnym szeroko rozumianym interesie. Pomijając wszelką politykę.
Podsumowanie: Dlaczego warto przesiąść się na samochód elektryczny jak najszybciej?
Transformacja w stronę elektromobilności nie jest już tylko kwestią wyboru, ale koniecznością. Aby ograniczyć skutki zmian klimatycznych, poprawić jakość powietrza i zmniejszyć zależność od paliw kopalnych. Samochody elektryczne, mimo wyższych kosztów produkcji baterii, oferują znacznie lepsze parametry ekologiczne na przestrzeni całego cyklu życia. Ich efektywność energetyczna, brak emisji podczas jazdy oraz możliwość zasilania z odnawialnych źródeł energii sprawiają, że są kluczowym elementem zrównoważonego transportu przyszłości.
Przejście na pojazdy elektryczne powinno nastąpić jak najszybciej. Tak, aby zminimalizować negatywne skutki środowiskowe transportu, wspierać globalne cele klimatyczne i korzystać z rosnących możliwości ekonomicznych związanych z rozwojem tego sektora.
Przed nami, przynajmniej w Polsce jeszcze długa droga do elektromobilności. Jesteśmy niejako na jej początku, a wiedzę na temat EV w naszym kraju ma może 5% społeczeństwa.
Reszta żyje w błędnych przekonaniach, wyczytanych na temat aut na prąd, w różnego rodzaju artykułach, szkalujących elektryki. W miarę jak technologie się rozwijają, a infrastruktura ładowania staje się coraz bardziej dostępna, przesiadka na pojazdy elektryczne staje się nie tylko korzystnym, ale i odpowiedzialnym wyborem.
